Tá an chéad chéim de shuirbhéanna mara agus cósta ar ghaoth amach ón gcósta ar chósta theas na hÉireann críochnaithe ag EirGrid

I ndiaidh iarratas rathúil EirGrid ar cheadúnas úsáide muirí (MUL) ó MARA, an tÚdarás Rialála Limistéir Mhuirí, cuireadh tús leis an gcéad chéim de na suirbhéanna i mí Iúil 2025. Áiríodh orthu sin suirbhéanna cuimsitheach geoifisiceacha, timpeallachta agus mheit-aigéin laistigh de Limistéar Muirí A, nó Tonn Nua de Phlean Limistéir Mhuirí Ainmnithe an Chósta Theas (SC-DMAP) de chuid Rialtas na hÉireann, chomh maith le himscrúduithe neamhsháiteacha idirthaoideacha ar áiteanna teacht i dtír, ina mbeidh suirbhéireacht gheoifisiceach agus timpeallachta ar bun. 

Déanfar measúnú ar na sonraí a gheofar agus déanfar suirbhéanna breise in 2026, lena n-áirítear ordanás geoifisiceach, geoiteicniúil agus neamhphléasctha (UXO). 

Tá an feachtas suirbhé á reáchtáil ag Fugro, ar bronnadh conradh suirbhéireachta muirí air tar éis próiseas soláthair faoi Chreat Suirbhéireachta Muirí Amach ón gCósta ag EirGrid, in éineacht le fochonraitheoirí Fugro MarineTech Works, atá lonnaithe i nDún Laoghaire, Baile Átha Cliath agus Green Rebel, as Corcaigh atá freagrach as na suirbhéanna meitigéine agus comhshaoil faoi seach. 

Fanfaidh an dá bhaoi MetOcean a imscaradh le déanaí ar an láthair go dtí deireadh-2026, ag leanúint ar aghaidh ag bailiú sonraí luachmhara mara agus aimsire, lena n-áirítear tonnta, cáilíocht uisce, gaoth agus solas na gréine, chun tacú le pleanáil amach ón gcósta agus monatóireacht chomhshaoil.

Beidh ról lárnach ag na léargais a gheofar ó shuirbhéanna 2025 agus 2026 ina dhiaidh sin maidir le bonn eolais a chur faoi phleananna EirGrid chun an bonneagar tarchurtha le haghaidh fuinneamh gaoithe amach ón gcósta a shuiteáil agus beidh siad ina dtreoir maidir leis an gcaoi a ndéanfaidh EirGrid an tionscadal a chur chun cinn ar bhealach lena n-urramaítear an t-éiceachóras muirí áitiúil agus an comhshaol muirí áitiúil. 

Le linn fheachtas 2025, rinneadh suirbhé ar 3,770 ciliméadar de ghrinneall na farraige, ina raibh 40,000+ daonuaireanta agus comhoibriú ollmhór idir páirtithe leasmhara ar fud iascaigh, tionscail agus pobail áitiúla.

Ag labhairt dó faoin bhfeachtas suirbhé 2025 dúirt an Príomhoifigeach Claochlaithe, Teicneolaíochta agus Fuinneamh Amach ón gCósta in EirGrid Liam Ryan: “Ní fhéadfaí na suirbhéanna sin a dhéanamh gan méid ollmhór comhordaithe agus pleanála straitéisí foirne ar fud EirGrid, ár gcomhpháirtithe straitéiseacha, ár bpobal iascaireachta agus ár n-úinéirí talún áitiúla. Ba mhaith linn buíochas a ghabháil le hiascaigh agus le pobail áitiúla as a gcomhoibriú leanúnach linn chun na hoibreacha sin a éascú.’’

“Tá na sonraí atá á mbailiú ón taighde seo ríthábhachtach chun pleananna a mhúnlú chun an bonneagar tarchurtha seo a shuiteáil le haghaidh gaoth amach ón gcósta agus chun todhchaí fuinnimh níos glaine a chruthú d’Éirinn trí chuidiú lenár bpróisis roghnóireachta, lenár n-eilimintí teicniúla agus deartha a threorú agus trí chur lenár dtuiscint ar an gcomhshaol i gcóngar ár mbealaí cábla amach ón gcósta agus ár suíomhanna fostáisiúin amach ón gcósta a d’fhéadfadh a bheith ann.”

Is é is aidhm Amach ón gCósta a Chumhachtú – An Cósta Theas, an bonneagar tarchurtha eangaí is gá a sholáthar chun 900 MW de ghiniúint gaoithe amach ón gcósta a nascadh le pointí nasctha eangaí ar tír feadh chósta theas na hÉireann, i gcomhréir le spriocanna phlean gníomhaíochta aeráide an Rialtais chun acmhainneacht fuinnimh in-athnuaite na hÉireann a leathnú go 80 % d’fhuinneamh in-athnuaite, lena n-áirítear 5 GW ar a laghad d’fhuinneamh gaoithe amach ón gcósta.